Rozmnażanie królików

Rozmnażanie królików - krycie, ciąża, poród i systemy rozrodu 

 

 

Dojrzałość płciowa

Króliki ras dużych uzyskują dojrzałość płciową w wieku 6-8 miesięcy, małe i średnie rasy w wieku 4-6 miesięcy. Króliki należą do grupy zwierząt poliestralnych sezonowo, co oznacza, że mogą mieć wiele cykli płciowych, ale głównie w sezonie wiosenno-letnim. Ruja trwa od 12 do 36 godzin. Owulacja jest prowokowana po 10 godzinach od krycia. Kilka dni po porodzie pojawia się ruja poporodowa, w której samiec może kolejny raz pokryć samicę.

Króliki mają wysokie zdolności rozrodcze do 2,5- 3 lat. Bardzo istotny jest dobór samic i samców do rozrodu. Powinna być prowadzona karta kryć, tak aby nie rozmnażać królików w bliskim pokrewieństwie, ponieważ mogą występować problemy z porodem, z małą żywotnością miotu oraz wadami genetycznymi.

Ciąża i poród

Ciąża u królików trwa około 32 dni. Samice rodzą w nocy, a poród trwa od 20 do 30 minut. Liczebność miotu zazwyczaj wynosi 6-8 sztuk, ale w jednym miocie może nawet urodzić się 12 osobników. Króliki po urodzeniu ważą od 50 do 80 g, są ślepe, głuche i nie mają owłosienia. Kilka dni przed porodem do klatki należy włożyć skrzynkę wykotową z miękką ściółką. Samice odczuwają silną potrzebę budowy gniazda, wynikającą z ich behawioru, dlatego powinny otrzymać materiał typu siano lub słoma. Po porodzie należy sprawdzić liczbę młodych i usunąć ewentualne martwe króliczęta. Zdarza się czasami, że samica zjada swoje młode. Głównym winowajcą jest hodowca, ponieważ nie należy klatek z kotnymi samicami stawiać blisko samców. Kolejną przyczyną pożerania młodych może być niedostateczny dostęp do świeżej wody.

Systemy rozrodu

System rozrodu na fermach królików zależy od intensywności produkcji. Występują cztery systemy o intensywności niskiej, średniej, wysokiej oraz kombinowanej.System o niskiej intensywności zakłada produkcję około 30 sztuk młodych w 4-5 miotach w ciągu roku. Młode są z matkami do 8 tygodnia życia, samice natomiast kryte są dopiero w 42 dniu po porodzie. Temperatura na fermie w zimę powinna wynosić około 0°C.System o średniej intensywności polega na produkcji 40 sztuk młodych w 6-7 miotach w ciągu roku. Samice kryte są w 3-4 tygodniu po porodzie, a młode odsadza się w wieku 35 dniu.System intensywny zakłada uzyskanie od jednej samicy w ciągu roku 60-70 sztuk młodych w 8-9 miotach. Samice kryje się w rui poporodowej (2-3 dzień), młode są odsadzane w 4 tygodniu życia. Przy tego typu systemie należy zwrócić szczególną uwagę na poziom żywienia, aby pokrywało ono całkowite zapotrzebowanie na składniki pokarmowe, ponieważ niedobory w mleku mogą powodować obniżenie jakości mięsa młodych.System kombinowany polega na samodzielnej ocenie stanu zdrowia i kondycji samic przystępujących do rozrodu po porodzie. Umożliwia podział wszystkich samic na grupy o większym lub mniejszym natężeniu rozrodu. Głównym zadaniem hodowcy jest stała obserwacja całego stada, w celu sprawdzenia czy zwierzęta dobrze znoszą intensywność rozrodu i czy nie zwiększyć lub nie zmniejszyć jego parametrów.

Krycie naturalne

W celu krycia samice przenosi się do klatek samców i obserwuje ich zachowanie. Zazwyczaj charakterystycznym zachowaniem po pewnym pokryciu jest charakterystyczny pisk i przewrócenie się samca na bok. U królików krycie naturalne zachodzi raz i zazwyczaj dzięki niemu dochodzi do zapłodnienia określonej ilości komórek jajowych. Skuteczność zapłodnienia można sprawdzić po dwóch tygodniach, dotykając powiększającego się brzucha samicy.

Użytkowanie rozpłodowe samców

Użytkowanie rozpłodowe samców zależy od wieku, obsady samic na fermie, intensywności produkcji i rodzaju fermy. Młode samce mogą kryć 3 razy dziennie, dorosłe 4-5 razy dziennie. Należy w ciągu tygodnia dać samcom dwa dni odpoczynku od krycia. Na jednego samca na fermie zarodowej przypada 5 samic, natomiast na fermie towarowej 15 samic. Przed rozpoczęciem użytkowania rozpłodowego samca, należy zbadać jakość produkowanego nasienia. Nie zaleca się zbytniej eksploatacji samca do kryć, ze względu na to, że od niego zależy dalszy przebieg hodowli.Na fermie, samce muszę być dobierane w odpowiedni sposób. Wiele cech młodych zależy od samca, dlatego warto zwrócić uwagę na jego ubarwienie, masę ciała, długość, przyrosty i wykorzystanie paszy. Wszystkie z tych parametrów mogą mieć wpływ na cechy kilkuset młodych pochodzących po jednym ojcu.

Inseminacja królików

Od samców pobierane jest nasienie do sztucznej pochwy. Samicom podawana jest gonadotropina kosmówkowa (hormon stymulujący owulację), a po 2-5 godzinach poprzez zakrzywioną pipetę pracownik inseminuje porcją świeżego nasienia samicę.

Brakowanie królików

Odpowiednia selekcja oraz brakowanie w stadzie zapewnia dobrą jakość materiału na tucz i wyższe wskaźniki ekonomiczne chowu. Występuje wiele czynników wpływających na brakowanie zwierząt przeznaczonych do rozrodu lub selekcja młodych od razu po urodzeniu. Samce brakuje się głównie ze względu na wiek lub jeśli pojawią się schorzenia układu rozrodczego umożliwiające rozprzestrzenianie się chorób poprzez krycie. Samice również usuwane są ze względu na wiek, ale także na małą ilość rodzonych młodych i niechęć do pokrycia, choroby układu rozrodczego i innych schorzeń wymagających nakładów ekonomicznych.Młode po porodzie starannie selekcjonuje się pod względem ruchliwości, biegunek, widocznych wad genetycznych. Odrzuca się również sztuki słabe lub niedorozwinięte. Brakowanie i selekcja na tym etapie zmniejsza ryzyko rozprzestrzeniania chorób genetycznych i innych na dalszej drodze hodowli.Rozmnażanie królików nie jest zadaniem trudnym i przy zachowaniu powyższych zasad udaje się nawet początkującym hodowcom.